Aanrijding van een persoon door een voertuig

Icoon aanrijding door een voertuig

Aanrijding van een persoon door een voertuig

Het ongevalstype: ‘Aanrijding van een persoon door een voertuig’ komt regelmatig voor. In de Storybuilder database zijn van dit ongevalstype 1429 ongevallen met 1439 slachtoffers opgenomen. Dit komt neer op ongeveer 5% van alle ongevallen in de database. Deze pagina geeft meer inzicht en informatie over dit ongevalstype. Onderaan deze pagina vindt u een animatie en infographic. Deze animatie en infographic geven op een toegankelijke manier de informatie over het ongeval weer.

Het ongeval in het kort

Bij dit type ongeval wordt op de werkplek iemand door een voertuig of rijdend werktuig aangereden. Voorbeelden van voertuigen of rijdende werktuigen zijn bijvoorbeeld een heftruck, vrachtwagen of graafmachine. Het gaat bij dit type ongeval om een aanrijding van een persoon die zich buiten het voertuig bevindt. Factoren die bij deze ongevallen worden onderzocht zijn bijvoorbeeld de inrichting van de werkomgeving en infrastructuur, de (technische) staat van het voertuig, de besturing van het voertuig, de positie van het slachtoffer en het visueel contact tussen de bestuurder en het slachtoffer.

Verkeersongevallen die onder werktijd op de openbare weg plaatsvinden, worden niet in Storybuilder opgenomen. Het slachtoffer is dan namelijk een verkeersdeelnemer. Een uitzondering hierop zijn werknemers die – bijvoorbeeld voor wegwerkzaamheden – op de openbare weg aan het werk zijn.

Er is geen sprake van een aanrijding als een slachtoffer zelf het voertuig bestuurt, maar bijvoorbeeld van het voertuig afvalt. In dat geval gaat het om een ander ongevalstype.

Oorzaken en gebeurtenissen

Ieder ongeval is anders. Verschillende oorzaken, gebeurtenissen en activiteiten kunnen bijdragen aan het ontstaan van het ongeval. Toch zijn vanuit Storybuilder overeenkomsten tussen ongevallen te herleiden. Hierdoor hebben wij de mogelijkheid om de meest voorkomende oorzaken en gebeurtenissen van een type ongeval in kaart te brengen. Zo ook voor het ongevalstype: Aanrijding van een persoon door een voertuig. We volgen op deze pagina het ongeval vanaf de werkzaamheden vlak voor het ongeval tot aan het moment dat het risico niet langer onder controle was. Voor meer informatie over Storybuilder kunt u kijken naar dit filmpje of bijvoorbeeld naar het beschrijvende rapport.

Vlak voor het ongeval

Bij de meeste ongevallen reed de bestuurder met het voertuig vooruit (42%) of achteruit (41%). Soms was een bestuurder bezig met het manoeuvreren van het voertuig. Ook kwam bij ongeveer 7% van de onderzochte ongevallen het voertuig onverwacht in beweging. Dit laatste kan bijvoorbeeld gebeuren als de (hand)rem niet goed is aangetrokken.

Het slachtoffer was vaak aan het lopen (31%) of stond (passief) in de buurt van het voertuig (31%). In ongeveer 22% van de ongevallen voerde het slachtoffer specifieke werkzaamheden uit die verband hielden met het voertuig, zoals het geven van aanwijzingen.

De arbeidsmiddelen

De aanrijdingen gebeuren met allerlei soorten voertuigen of mobiele werktuigen. Opvallend zijn aanrijdingen met heftrucks en de zogenoemde pallettenhefwagens. Ongeveer 62% van de aanrijdingen vindt plaats met deze voertuigen. Aanrijdingen met voertuigen voor transport over land (18%) - waaronder zware voertuigen zoals vrachtwagens (10%) - komen ook regelmatig voor. Ook ongevallen met grondverzetmaterieel zoals graafmachines komen regelmatig in de gegevens naar voren (6%).

Gebeurtenissen

Door een combinatie van factoren kon het uiteindelijk mis gaan. Relevante tussenstappen - gebeurtenissen - zijn hierbij in kaart gebracht. Deze gebeurtenissen worden weergeven in de onderstaande grafiek.

Created with Highcharts 7.0.1Percentage van de ongevallenRelevante gebeurtenissen tijdens het ongevalVoertuig niet op tijd gestopt ofuitgewekenVoertuig niet onder controleOngewenste beweging van hetvoertuigOnbekend0%10%20%30%40%50%60%70%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014Voertuig niet op tijd gestopt of uitgeweken● Aanrijding van een persoon door een voertuig: 62.7

Waar ging het mis?

Maar waar gaat het dan mis bij deze ongevallen? Welke veiligheidsmaatregelen waren niet op orde waardoor het ongeval kon gebeuren? In de onderstaande grafiek is weergegeven welke maatregelen in Storybuilder zijn onderzocht en hoe vaak hiermee iets mis gaat.

Created with Highcharts 7.0.1Percentage ongevallen van dit type waarbij de maatregel faaldeWaar ging het mis bij het voorkomen van het ongeval?Preventieve veiligheidsmaatregelenVisueel contact (van bestuurder t.a.v.voetganger)Locatie/ positie van de voetgangerInfrastructuur (staat/ geometrie)Audio - / visueel contact (vanvoetganger t.a.v. bestuurder)Besturing/ bediening van het voertuigOntwijken van het voertuig door devoetgangerVoorkomen van het onbedoeld inbeweging komen/zijn van het voertuigStaat/ conditie van het voertuigBeheersing van de snelheid0%10%20%30%40%50%60%70%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014

In de bovenstaande grafiek zijn veiligheidsmaatregelen getoond die een rol speelden bij de ongevallen. Van deze algemene analyse zijn ook concretere voorbeelden beschikbaar. Meest voorkomend was dat de bestuurder de voetganger niet zag of waarnam (er was geen visueel contact). Dit had bijvoorbeeld te maken met een ‘dode hoek’ van het voertuig (minimaal 15% van de ongevallen) of een lading die het zichtveld blokkeerde (minimaal 7% van de ongevallen). Daar waar de infrastructuur niet voldeed, ontbrak bijvoorbeeld een geschikte markering, signalering of barrière (minimaal 18%) of er was onvoldoende manoeuvreer of passeerruimte (minimaal 15%).

Waarom gaat het mis?

Allerlei maatregelen en middelen zijn van belang om in een organisatie veilig te kunnen werken. Een organisatie verschaft deze maatregelen en de betrokken medewerkers gebruiken ze. Ook is het belangrijk om veiligheidsmaatregelen in stand te houden, te onderhouden en om hierop toezicht te houden. In de Storybuilder database wordt de rol van organisatie hierbij globaal in kaart gebracht. Storybuilder richt zich hierbij op de rol van het veiligheidsmanagement van de organisaties.

De onderstaande grafiek laat zien welk type achterliggende oorzaken in het veiligheidsmanagement bij dit ongevalstype een rol hebben gespeeld.

Created with Highcharts 7.0.1Percentage ongevallen in de databaseAchterliggende oorzaken: waarom gaat het mis?Motivatie, betrokkenheid en alertheidPlannen en proceduresErgonomie/ Man machine interface(MMI)Communicatie en coördinatieMateriaalCompetentieTegenstrijdige belangenBeschikbaarheid van mensen0%10%20%30%40%50%60%70%80%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014

De slachtoffers

In de Storybuilder database zijn alleen ongevallen opgenomen die meldingsplichtig zijn en ook daadwerkelijk gemeld zijn bij de Inspectie SZW. De gevolgen van deze ongevallen zijn vaak ernstig. Slachtoffers kunnen bijvoorbeeld blijvend letsel oplopen of als gevolg van het ongeval overlijden.

Er zijn in de database 1429 ongevallen van het type: Aanrijding van een persoon door een voertuig opgenomen waarbij 1439 slachtoffers zijn gevallen. Het merendeel van de slachtoffers is man (95%). Dit deel van deze pagina geeft inzicht in deze slachtoffers en de gevolgen die de ongevallen voor hen hebben gehad.

Achtereenvolgens zijn grafieken opgenomen met informatie over:

  • De leeftijd van slachtoffers
  • De uiteindelijke gevolgen van de ongevallen
  • De aard van het letsel
  • De plaats van het eventuele letsel

In de grafieken kunt u ter vergelijking ook informatie zien over de slachtoffers van de anderssoortige ongevallen die in de database zijn opgenomen.

Leeftijd van slachtoffers

Created with Highcharts 7.0.1LeeftijdscategoriePercentage slachtoffers in de databaseLeeftijdsverdeling slachtoffersAanrijding van een persoon door een voertuigAndere ongevallen in Storybuilder10 .. 1920 .. 2930 .. 3940 .. 4950 .. 5960 .. 690%10%20%30%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014. Incidentele slachtoffers jonger dan 10 jaar of ouder dan 70 jaar zijn niet getoond.

De bovenstaande grafiek toont de leeftijdsverdeling van de slachtoffers van de ernstige arbeidsongevallen van het type: Aanrijding van een persoon door een voertuig.

Uiteindelijke gevolgen

Created with Highcharts 7.0.1Percentage slachtoffers in de databaseUiteindelijke gevolgen voor het slachtofferAanrijding van een persoon door een voertuigAndere ongevallen in Storybuilder(Vermoedelijk) Niet -permanent letsel(Vermoedelijk)Permanent letselOnbekende ernst letselOverleden0%10%20%30%40%50%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014

Bovenstaande grafiek geeft de ernst van het letsel van het slachtoffer weer. In 89% van de gevallen wordt het slachtoffer opgenomen in het ziekenhuis en moet daar een nacht of langer blijven. In 9% van de gevallen volgt geen ziekenhuisopname. Voor de overige 2% is dit onbekend.

Aard van het letsel

In de onderstaande grafiek staan de meest voorkomende verwondingen. De grafiek toont alleen verwondingen die bij meer dan 10% van de slachtoffers in één van de twee groepen zijn voorgekomen.

Created with Highcharts 7.0.1Percentage slachtoffers in de databaseType verwondingAanrijding van een persoon door een voertuigAndere ongevallen in StorybuilderBotbreukenWonden enoppervlakkigeletsels(Hersen)schuddingenen inwendigeletselsTraumatischeamputaties (verliesvan ledematen)Soort letselonbekend of nietgespecificeerd0%10%20%30%40%50%60%70%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014

Plaats van het letsel

Zoals te zien in de bovenstaande grafiek zijn de verwondingen divers. Deze verwondingen kunnen op verschillende plaatsen van het lichaam voorkomen. In de onderstaande grafiek staat dat toegelicht. De grafiek toont alleen de plaats van het letsel als die bij meer dan 10% van de slachtoffers in één van de twee groepen is voorgekomen.

Created with Highcharts 7.0.1Percentage slachtoffers in de databasePlaats verwondingAanrijding van een persoon door een voertuigAndere ongevallen in StorybuilderOnderste ledematenBovenste ledematenHoofdRomp en organen0%10%20%30%40%50%60%70%80%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014

Sectoren en de werkomgeving

In de Storybuilder database worden algemene kenmerken van de ongevallen en de bedrijven waarbij de ongevallen gebeurden vastgelegd. In dit deel van deze pagina worden enkele van die algemene kenmerken getoond. Achtereenvolgens zijn grafieken opgenomen met informatie over:

  • De sector waarin het bedrijf actief is
  • De werkomgeving

Sectoren en subsectoren

Sommige ongevallen komen vaker voor in bepaalde sectoren. Er worden in deze sectoren immers andere werkzaamheden uitgevoerd en andere arbeidsmiddelen gebruikt. De onderstaande grafiek toont sectoren waarin de ongevallen van dit type relatief vaak voorkomen.

Een uitgebreider overzicht van ongevallen in verschillende sectoren is beschikbaar op deze pagina.

Created with Highcharts 7.0.1Percentage binnen de sectorHet ongevalstype in verschillende sectorenSBI 52 Opslagendienstverleningvoor vervoerSBI 49 Vervoerover landSBI 82 OverigezakelijkedienstverleningSBI 42 Grond-,water- enwegenbouw(geengrondverzet)SBI 01Landbouw,jacht endienstverleningvoor delandbouw enjachtSBI 46 Grootha…SBI 46 Groothandel en handelsbemiddeling (niet in auto’s en motorfietsen)0%10%20%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014.

De bovenstaande grafiek toont sectoren waarbij meer dan 6.9% van de ongevallen in Storybuilder een aanrijding is. Gemiddeld voor alle sectoren is dat 4.6%. Verder worden alleen sectoren getoond waarbij meer dan 100 ongevallen in de Storybuilder zijn opgenomen.

Hiernaast zien we ook een aantal subsectoren waar dit type ongeval een relatief grote rol speelt. Opvallend hierin zijn de volgende subsectoren:

  • SBI 521 Opslag (21% van de ongevallen in Storybuilder is een aanrijding)
  • SBI 4631 Groothandel in groenten en fruit en in consumptie-aardappelen (19% van de ongevallen in Storybuilder is een aanrijding)
  • SBI 4639 Groothandel in voedings- en genotmiddelen algemeen (19% van de ongevallen in Storybuilder is een aanrijding)
  • SBI 5229 Expediteurs, cargadoors en bevrachters; weging en meting (16% van de ongevallen in Storybuilder is een aanrijding)

De werkomgeving

Tot slot weten we voor een deel van de ongevallen meer over de omgeving waarin gewerkt werd ten tijde van het ongeval. In het geval van Aanrijding van een persoon door een voertuig is deze informatie beschikbaar voor 837 van de 1429 ongevallen.

Created with Highcharts 7.0.1Percentage in een bepaalde werkomgevingDe werkomgevingRuimte gebruikthoofdzakelijk vooropslag, laden,lossenProductie gebied,fabriek, werkplaatsRuimte permanentopen staat vooropenbare weg -(snelwegen,binnenwegen,parkeerplaatsen,het station of deluchthavenwachtkamers enz.)Industriële site -niet gespecificeerdBouw - gebouwwordt gebouwd0%10%20%30%40%50%60%Bron: Storybuilder gegevens 1998-2014.

Bovenstaande grafiek toont de vijf meest voorkomende omgevingen waarin gewerkt werd toen een ongeval gebeurde dat in de Storybuilder database is opgenomen. Het percentage is berekend ten opzichte van de ongevallen waarvoor deze informatie beschikbaar is.

Animatie en infographic

Het programmateam Veilig Werken wil met praktische hulpmiddelen professionals helpen de werkvloer veiliger te maken. Dit doen we onder andere met een serie van animaties en infographics over diverse type ongevallen. Ons doel is om op een laagdrempelige manier verhalen, feiten en lessen weer te geven om complexe informatie toepasbaar maken op de werkvloer. Een overzicht van alle animaties en infographics vindt u op deze webpagina.

Ook voor het ongevalstype 'Aanrijding op de werkvloer' is een animatie en infographic ontwikkeld. Met de infographics heeft u op 1 A4-tje een herkenbaar praktijkverhaal, een overzicht van de belangrijkste cijfers en direct toe te passen acties om dit type ongevallen te helpen voorkomen.  De animaties brengen daarbij aan de hand van een concreet voorbeeld in beeld hoe makkelijk het mis kan gaan. Maar het kan ook anders. Daarom bevriezen we het moment dat het misgaat en laten we zien hoe het ook anders kan.

De animatie kunt u hieronder bekijken. De infographic en animatie kunt u ook downloaden, zodat u deze kunt inzetten binnen uw eigen organisatie. 

VOICE-OVER MAN: Na een dag werken veilig en gezond naar huis.
Logisch.
Toch gaat het soms mis.
Een voorbeeld uit de praktijk.

(Een animatie.)

Dit is Marco, hij werkt al jaren als heftruckchauffeur in het magazijn.
Marco staat altijd voor iedereen klaar.
Zo ook voor collega Richard, die een pakket nodig heeft waar hij niet bij kan.
Marco snelt ter hulp en haalt eerst de kleinere dozen weg.
Richard kijkt toe.
Wil hij erbij komen, moet hij de bocht iets ruimer nemen.
O, nee!
Bij het achteruitrijden raakt hij Richard.
Marco kan niet op tijd remmen en rijdt over zijn been.
Richard breekt zijn been en kan drie maanden niet werken.

(Beeldtekst: Gebaseerd op een waargebeurd verhaal.)

VOICE-OVER VROUW: Dit is slechts één voorbeeld van alle ernstige ongevallen met aanrijdingen met een voertuig die zich jaarlijks in ons land voordoen.
De gevolgen zijn groot.
Zo overlijden er naar verhouding vaker slachtoffers van aanrijdingen dan bij de meeste andere soorten ongevallen.

(Beeldtekst: Waar ging het mis?)

Vaak gaat het mis doordat bestuurder en slachtoffer elkaar niet goed horen of zien, of omdat een slachtoffer op de verkeerde plek staat.
Zo gebeuren aanrijdingen vaak bij het voor- of achteruitrijden of bij het draaien en manoeuvreren.

(De animatie spoelt terug.)

Maar er kunnen natuurlijk ook andere dingen misgaan.
Iedereen vergeet weleens iets of wil even snel iets doen, net als Marco.
We zijn allemaal mensen.
Maar waar moet je op letten bij het rijden op een voertuig?
Zorg dat je elkaar goed kunt zien en horen.

(Beeldtekst: Kun je elkaar zien en horen? Een vinkje.)

Rij of loop alleen waar dat kan en mag en houd elkaar in de gaten.

(Beeldtekst: Rij alleen waar dat mag. Een vinkje.)

Zorg dat voetgangers op het voetpad lopen.

(Beeldtekst: Lopen voetgangers op het voetpad? Een vinkje. Richard staat op het voetpad.)

Controleer of je veilig kunt rondrijden.

(Beeldtekst: Is het veilig? Een vinkje. Richard gebaart naar Marco dat hij verder kan rijden.)

Rij alleen op een voertuig als je daarvoor bevoegd bent.

(Beeldtekst: Ben je bevoegd? Een vinkje.)

Zo zorgen we ervoor dat iedereen weer veilig en gezond naar huis gaat.

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het beeld wordt robijnrood met wit. Beeldtekst: Meer weten? Lerenvoorveiligheid.nl.)

Over de gegevens

De informatie op deze webpagina komt uit de Storybuilder database van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). In deze database staan gegevens over meer dan 30.000 ernstige arbeidsongevallen. Deze arbeidsongevallen:

  •    zijn in Nederland gebeurd in de periode van 1998 tot en met 2014;
  •     hadden ernstige gevolgen en zijn gemeld bij de Nederlandse Arbeidsinspectie;
  •     zijn onderzocht door de Nederlandse Arbeidsinspectie;
  •     en zijn geanalyseerd door het RIVM.

meer informatie